Özellikle kan şekerini kontrol altına alıp, kilo kaybına yardımcı olduğu bilinen sarı renkte olan berberin, Çin tıbbında uzun bir geçmişe sahip. Birçok bitki türünün içeriğinde var olan bir bileşik olarak karşımıza çıkan berberinin faydaları saymaklar bitmiyor. İşte, berberin nasıl kullanılır, faydaları nelerdir?
BERBERİN NEDİR?
Berberin, Berberis vulgaris, altınmühür, altın iplik, Oregon üzümü, phellodendron ve ağaç zerdeçal gibi bazı bitkilerde bulunan sarı renkli ve acı bir maddedir. Bu madde, çeşitli kalp rahatsızlıkları olan kişilere fayda sağlayabilir, bakterileri öldürebilir, kandaki şekeri düzenlemeye yardımcı olabilir ve şişlikleri azaltabilir.
BERBERİN HANGİ BİTKİLERDE BULUNUR?
Hindistan cevizi, sarımsak, çoban çantası, altınmühür, mahonia ve çin zerdeçalı, altın iplikotu gibi bitkiler ‘berberin’ açısından oldukça zengindir.
BERBERİN VE GELENEKSEL TIP
Berberin, binlerce yıldır Çin ve Ayurveda tıbbında kullanılan bir bileşendir. Vücutta çeşitli şekillerde etkili olan berberin, vücut hücrelerinde değişiklikler yapabilir. Yapılan araştırmalar, diyabet, obezite ve kalp sorunları gibi çeşitli metabolik sağlık koşullarının tedavisinde kullanılabileceğini göstermiştir. Ayrıca bağırsak sağlığını da iyileştirebilir. Güvenli görünmesine rağmen, bir uzmana danışmadan tüketilmemesi önerilir.
ANTİMİKROBİYAL ETKİLERİ
Berberin, güçlü bir antimikrobiyal ajan olabilir. 2022 yılında yapılan bir çalışma, berberinin Staphylococcus aureus’un büyümesini engellemeye yardımcı olduğunu ortaya koymuştur. S. aureus, birçok sağlık sorununa neden olabilen bir bakteridir. Başka bir çalışma ise berberinin belirli bakterilerin DNA ve proteinlerine zarar verebileceğini bulmuştur.
ANTİ-ENFLAMATUAR ÖZELLİKLER
İnflamasyon, kalp hastalığı ve diyabet gibi çeşitli sağlık koşullarında önemli bir faktördür. Araştırmalar, berberinin anti-enflamatuar özelliklere sahip olduğunu ve bu nedenle diyabet ve diğer inflamasyonla ilişkili sağlık sorunlarının tedavisinde faydalı olabileceğini öne sürmektedir.
DİYABET TEDAVİSİNDE BERBERİN
Araştırmalar, berberinin diyabet tedavisinde etkili olabileceğini göstermektedir. Yapılan çalışmalarda, berberinin kan şekerini düşürmede plasebodan daha etkili olduğu bulunmuştur. Ayrıca, berberin ve kan şekeri düşürücü ilaçların kombinasyonunun tek başına ilaçlardan daha etkili olduğu ortaya çıkmıştır. 2014 yılında yapılan bir araştırma, berberinin özellikle kalp hastalığı, karaciğer yetmezliği veya böbrek sorunları nedeniyle mevcut anti-diyabetik ilaçları alamayanlar için umut vaat ettiğini belirtmiştir.
KOLESTEROL VE KALP SAĞLIĞI ÜZERİNE ETKİLERİ
Düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) kolesterol ve trigliserit seviyelerinin yüksek olması kalp hastalığı ve felç riskini artırabilir. Bazı kanıtlar, berberinin LDL kolesterol ve trigliserit seviyelerini düşürmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir. Bir literatür taraması, berberinin yaşam tarzı değişiklikleriyle birlikte kullanılmasının, yüksek kolesterol tedavisinde tek başına yaşam tarzı değişikliklerinden daha iyi sonuç verdiğini ortaya koymuştur.
YÜKSEK TANSİYON VE METABOLİK SENDROM
Yüksek tansiyon, kalp hastalıklarının önde gelen nedenlerinden biridir. Berberin, kan basıncını düşürücü ilaçlarla birlikte kullanıldığında daha etkili olabilir. Ayrıca, sıçanlar üzerinde yapılan bir çalışma, berberinin yüksek tansiyonun başlangıcını geciktirebileceğini ve şiddetini azaltabileceğini göstermektedir.
OBEZİTE VE METABOLİK SENDROM
Berberin, kahverengi yağ dokusunu aktive edebilir ve bu doku, vücudun yiyecekleri vücut ısısına dönüştürmesine yardımcı olur. Bu da obezite ve metabolik sendromun tedavisine yardımcı olabilir. Berberinin metformin gibi çalıştığı ve hem obezite hem de diyabet tedavisinde kullanılabileceği düşünülmektedir.
POLİKİSTİK OVER SENDROMU (PCOS) VE DİĞER SAĞLIK SORUNLARI
PCOS, kadınlarda belirli erkeklik hormonlarının yüksek seviyelerde bulunması durumunda ortaya çıkar ve kısırlığa neden olabilir. Berberin, PCOS’lu kişilerde insülin direncini tedavi edebilir. Ayrıca, berberinin kanserin ilerlemesine ve kanser hücrelerinin öldürülmesine yardımcı olabileceği belirtilmektedir. Ancak bu etkilerin doğrulanması için daha fazla çalışma gerekmektedir.
BAĞIRSAK SAĞLIĞI VE MİKROBİYOTA ÜZERİNE ETKİLER
2020’de yayınlanan bazı araştırmalara göre, berberin bağırsak mikrobiyotası üzerinde yararlı etkilere sahip olabilir. Berberin, bağırsaktaki zararlı bakterileri ortadan kaldırarak sağlıklı bakterilerin büyümesini artırabilir. Ancak, berberinin insanları nasıl etkilediğini ve kullanımının güvenli olup olmadığını belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
BERBERİN VE METFORMİN ETKİLEŞİMİ
Berberin, metformin gibi ilaçlarla etkileşime girebilir. Bir çalışmada, berberin ve metforminin birlikte alınması, metforminin etkisinde %25 düşüşe yol açmıştır. Bu nedenle, doktor reçetesi olmadan berberin kullanılmamalıdır.
BERBERİN ZARARLARI
Ulusal Tamamlayıcı ve Bütünleştirici Sağlık Merkezi (NCCIH), berberinin kısa vadede ciddi yan etkilere neden olma ihtimalinin düşük olduğunu belirtmektedir. Ancak, uzun süreli kullanımın güvenli olduğunu göstermek için yeterli bilgi bulunmamaktadır. Berberin bazı insanlarda kızarıklık veya baş ağrısına neden olabilir. Hamilelik sırasında veya emzirme döneminde berberin almak, fetüs veya yenidoğan üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilir.
Berberin, çeşitli sağlık sorunlarının tedavisinde umut verici bir bileşen olarak öne çıkmaktadır. Ancak, bu bitkisel ilacı kullanmadan önce bir doktorla konuşmak önemlidir. Berberin, güçlü etkileri nedeniyle dikkatli kullanılmalı ve uzun süreli kullanımının güvenliği hakkında daha fazla araştırma yapılmalıdır.
